Michaił Gorbaczow był jednym z najważniejszych polityków w historii ZSRR i odegrał kluczową rolę w końcowym okresie istnienia Związku Radzieckiego.
Gorbaczow został wybrany na stanowisko Sekretarza Generalnego Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego w 1985 roku, a wkrótce potem stał się liderem kraju. Jego wizja „przebudowy” (perestrojki) i „odnowy” (glasnosti) miała na celu wprowadzenie reform w systemie komunistycznym, w tym liberalizację gospodarki, większą demokratyzację społeczeństwa i większą swobodę dla mediów.
Jego polityka przyniosła wiele zmian, w tym m.in. zakończenie wojny w Afganistanie, nawiązanie lepszych relacji z Zachodem i wprowadzenie wolnych wyborów. Gorbaczow odegrał także kluczową rolę w zakończeniu zimnej wojny i rozpadzie ZSRR.
Jego reformy spotkały się jednak z oporem ze strony konserwatywnych frakcji w ZSRR, co doprowadziło do kryzysu politycznego i ekonomicznego, który ostatecznie doprowadził do rozpadu ZSRR w 1991 roku.
Mimo że jego polityka nie odniosła pełnego sukcesu, Gorbaczow był ważnym symbolem zmian i rewolucji, które wpłynęły na cały świat. Jego reformy wpłynęły na kraje Europy Wschodniej i przyczyniły się do końca zimnej wojny, co miało ogromne znaczenie dla stabilizacji międzynarodowej i światowego pokoju.
Po roku 1985, wraz z dojściem w ZSRR do władzy Michaiła Gorbaczowa, pojawiły się tendencje do liberalizacji systemu ekonomicznego i zmniejszania stopnia militaryzacji gospodarki. W Polsce w celu uzyskania akceptacji dla działań rządu i PZPR, w listopadzie 1987 roku przeprowadzono referendum, które zakończyło się fiaskiem, gdyż mniej niż połowa uprawnionych poparła dalsze reformy. Niestety nawet brak poparcia nie zniechęcił rząd do wprowadzenia kolejnego etapu reform. Zwolennikiem takiego działania był ostatni komunistyczny premier, powołany jesienią 1988 rok, Mieczysław Rakowski. Na podstawie uchwalonej 23 grudnia 1988 roku ustawy o działalności gospodarczej i ustawy o działalności gospodarczej z udziałem podmiotów zagranicznych, wprowadzono daleko idące swobody przy zakładaniu nowych przedsiębiorstw oraz dla działalności sektora prywatnego, w tym kapitału zagranicznego. „Zrezygnowano z ustalania górnej granicy udziału kapitału zagranicznego w przedsiębiorstwach i wprowadzono dla niego tzw. wakacje podatkowe.”[1]
Do innych reform należały zmiany w systemie finansowym przedsiębiorstw państwowych, w których Skarb Państwa stał się udziałowcem; uchwalenie prawa dewizowego oraz ustawy o obligacjach; wprowadzenie zmiany do Kodeksu Handlowego, których celem było wyzwo-lenie przedsiębiorczości. Równolegle przystąpiono do prac przygotowujących demonopolizację polskiej gospodarki oraz likwidację centralnego rozdzielnictwa, a co za tym idzie zniesiono kredytowe, podatkowe i zaopatrzeniowe uprzywilejowanie przedsiębiorstw państwowych.[2]
Z końcem 1988 roku w miejsce Komisji Planowania przy Radzie Ministrów (symbolu gospodarki nakazowo-rozdzielczej) utworzono Centralny Urząd Planowania pomyślany jako organ sztabowo-konsultacyjny dla rządu. Jednocześnie zdecydowano o nowej roli planowania gospodarczego, nadając mu charakter strategicznego oddziaływania na gospodarkę. Zlikwidowano ministerstwa branżowe, powołując na ich miejsce Ministerstwo Przemysłu. Podjęto również reformę bankową. W 1987 roku powstał Bank Rozwoju Eksportu S.A. i Powszechna Kasa Oszczędności B.P. W 1988 roku założono pierwszy bank formie spółki akcyjnej, był to Łódzki Bank Rozwoju.
Prace dyplomowe o Solidarności 